向量

  • 向量
    • 定义
      • 设有 nn 个数 a1,a2,,anFa_1,a_2,\cdots,a_n \in F,列矩阵 [a1a2an]=[a1a2an]T\begin{bmatrix} a_1\\ a_2\\ \vdots\\a_n\end{bmatrix}=\begin{bmatrix} a_1 & a_2 & \cdots & a_n\end{bmatrix}^{\mathrm T}FF 上的 nn 元向量,aia_i 是其第 ii 个分量。
      • 记零向量为 0=[000]\boldsymbol 0=\begin{bmatrix}0 \\0 \\\vdots \\0\end{bmatrix}
    • 运算
      • 加法
        • a=[a1a2an]TFn,b=[b1b2bn]TFn\boldsymbol a=\begin{bmatrix} a_1 & a_2 & \cdots & a_n\end{bmatrix}^{\mathrm T}\in \mathrm F^n,\boldsymbol b=\begin{bmatrix} b_1 & b_2 & \cdots & b_n\end{bmatrix}^{\mathrm T}\in \mathrm F^n,则 a+b=[a1+b1a2+b2an+bn]T\boldsymbol a+\boldsymbol b=\begin{bmatrix} a_1+b_1 & a_2+b_2 & \cdots & a_n+b_n\end{bmatrix}^{\mathrm T}
      • 数乘
        • a=[a1a2an]TFn,kF\boldsymbol a=\begin{bmatrix} a_1 & a_2 & \cdots & a_n\end{bmatrix}^{\mathrm T}\in \mathrm F^n,k\in \mathrm F,则 ka=[ka1ka2kan]Tk\boldsymbol a=\begin{bmatrix} ka_1 & ka_2 & \cdots & ka_n\end{bmatrix}^{\mathrm T}
      • 内积
        • a=[a1a2an]TFn,b=[b1b2bn]TFn\boldsymbol a=\begin{bmatrix} a_1 & a_2 & \cdots & a_n\end{bmatrix}^{\mathrm T}\in \mathrm F^n,\boldsymbol b=\begin{bmatrix} b_1 & b_2 & \cdots & b_n\end{bmatrix}^{\mathrm T}\in \mathrm F^n,则 a\boldsymbol ab\boldsymbol b 的内积为 a1b1+a2b2++anbn=aTb=bTaa_1b_1+a_2b_2+\cdots+a_nb_n=\boldsymbol a^{\mathrm T}\boldsymbol b=\boldsymbol b^{\mathrm T}\boldsymbol a
        • 定义 a\boldsymbol a 的长度为 a=aTa\|a\|=\sqrt{\boldsymbol a^{\mathrm T}\boldsymbol a}
      • 极限
        • 对于向量序列 {xn}\{\boldsymbol x_n\},如果 limn+xnx=0\lim\limits_{n \to +\infty} ||\boldsymbol x_n - \boldsymbol x|| = 0,则 xn\boldsymbol x_n 收敛于 x\boldsymbol x,记作 limn+xn=x\lim\limits_{n \to +\infty} \boldsymbol x_n = \boldsymbol x
        • 此处范数种类任意。
        • limn+xn=x    \lim\limits_{n \to +\infty} \boldsymbol x_n = \boldsymbol x \iff xn\boldsymbol x_n 各分量收敛于 x\boldsymbol x 各分量。
    • 关系
      • 正交
        • aTb=0\boldsymbol a^{\mathrm T}\boldsymbol b=0,则 a\boldsymbol ab\boldsymbol b 正交,记作 ab\boldsymbol a\perp\boldsymbol b
  • 向量组
    • 定义
      • F\mathrm F 上的向量空间 VV 上的若干个向量 a1,a2,,at\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_t 称为 VV 上的一个向量组。
      • 向量组中的向量应当属于同一个向量空间。
      • 向量组中的向量是有序的。
    • 关系
      • 线性表示
        • 如果向量组 a1,a2,,as\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_s 中的每一个向量都可以由向量组 b1,b2,,bt\boldsymbol b_1,\boldsymbol b_2,\dots,\boldsymbol b_t 线性表示,则向量组 a1,a2,,as\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_s 可以由向量组 b1,b2,,bt\boldsymbol b_1,\boldsymbol b_2,\dots,\boldsymbol b_t 线性表示。
      • 等价
        • 如果向量组 a1,a2,,as\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_s 和向量组 b1,b2,,bt\boldsymbol b_1,\boldsymbol b_2,\dots,\boldsymbol b_t 可以互相线性表示,则两个向量组等价,记作 {a1,a2,,as}{b1,b2,,bt}\{\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_s\}\cong\{\boldsymbol b_1,\boldsymbol b_2,\dots,\boldsymbol b_t\}
    • 运算
      • 线性组合
        • 对于向量组 a1,a2,,at\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_tk1,k2,,ktFk_1,k_2,\dots,k_t\in\mathrm Fk1a1+k2a2++ktatk_1\boldsymbol a_1+k_2\boldsymbol a_2+\cdots+k_t\boldsymbol a_t 称为 向量组 a1,a2,,at\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_t 的线性组合。
        • 如果一个向量是一个向量组的线性组合,则称这个向量可以被这个向量组线性表示。
      • 线性无关与线性相关
        • 定义
          • 对于向量组 a1,a2,,at\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_tk1,k2,,ktFk_1,k_2,\dots,k_t\in\mathrm F,如果其线性组合 k1a1+k2a2++ktat=0k_1\boldsymbol a_1+k_2\boldsymbol a_2+\cdots+k_t\boldsymbol a_t=0 当且仅当 k1=k2==kt=0k_1=k_2=\cdots=k_t=0,则该向量组线性无关,反之该向量组线性相关。
        • 性质
          • 如果向量组线性无关,则其中的每一个向量都不能被其他向量线性表示。如果向量组线性相关,则其中存在一个向量都可以被其他向量线性表示。
          • 如果向量组 a1,a2,,at\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_t 线性无关,向量组 a1,a2,,at,b\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_t,\boldsymbol b 线性相关,则 b\boldsymbol b 可以被 a1,a2,,at\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_t 线性表示,并且表示方式唯一。
      • 极大无关组与秩
        • 定义
          • 设向量组 a1,a2,,at\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_tai1,ai2,,air\boldsymbol a_{i_1},\boldsymbol a_{i_2},\dots,\boldsymbol a_{i_r} 是前者当中的部分向量构成的向量组。如果这个向量组线性无关,且如果再加入原向量组中的其他向量后会使其线性相关,则称 ai1,ai2,,air\boldsymbol a_{i_1},\boldsymbol a_{i_2},\dots,\boldsymbol a_{i_r}a1,a2,,at\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_t 的一个极大无关组。
          • 将向量组 a1,a2,,at\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_t 的秩定义为其极大无关组的向量个数,记作 r(a1,a2,,at)r(\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_t)
        • 性质
          • 向量组 a1,a2,,at\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_t 线性无关的充要条件是 r(a1,a2,,at)=tr(\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_t)=t
          • 向量组的极大无关组可能不唯一,但秩唯一。
          • 极大无关组与原向量组等价,原向量组中任何包含了极大无关组的向量组与原向量组等价。
          • 两个向量组等价,则它们的极大无关组也等价,两个向量组也拥有相同的秩。
          • 如果向量组 a1,a2,,as\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_s 可以由向量组 b1,b2,,bt\boldsymbol b_1,\boldsymbol b_2,\dots,\boldsymbol b_t 线性表示,则 r(a1,a2,,as)r(b1,b2,,bt)r(\boldsymbol a_1,\boldsymbol a_2,\dots,\boldsymbol a_s)\le r(\boldsymbol b_1,\boldsymbol b_2,\dots,\boldsymbol b_t)
          • 向量组的秩等于它按列构成的矩阵的秩,也等于它按行构成的矩阵的秩。
          • 如果矩阵 AABB 行等价,则 AA 的列构成的向量组与 BB 的列构成的向量组有相同的线性关系。
            • 两个向量组都是线性无关,或线性相关。
            • 两个向量组中的编号相同的向量被向量组线性表示的系数相同。
  • 解析几何应用
    • 表示
      • 解析几何中,向量一般为 R3\mathrm R^3
      • AB=v=(x,y,z)=xi+yj+zk\overrightarrow{AB}=\boldsymbol v=(x,y,z)=x\boldsymbol i+y\boldsymbol j+z\boldsymbol k
    • 方向
      • v\boldsymbol v 的方向角 α,β,γ\alpha,\beta,\gammav\boldsymbol vx,y,zx,y,z 轴的夹角。
      • v\boldsymbol v 的方向余弦为 cosα,cosβ,cosγ\cos\alpha,\cos\beta,\cos\gamma
      • 方向角与方向余弦用于表示向量的方向。
      • 方向余弦的性质:
        • cos2α+cos2β+cos2γ=1\cos^2\alpha+\cos^2\beta+\cos^2\gamma=1
        • vv=(cosα,cosβ,cosγ)\frac{\boldsymbol v}{|\boldsymbol v|}=(\cos\alpha,\cos\beta,\cos\gamma)
    • 乘积
      • 数量积 / 点积
        • a\boldsymbol ab\boldsymbol b 的数量积为 ab=abcosa,b\boldsymbol a\cdot\boldsymbol b=|\boldsymbol a||\boldsymbol b|\cos\langle \boldsymbol a,\boldsymbol b\rangle,其中 a,b\langle \boldsymbol a,\boldsymbol b\ranglea,b\boldsymbol a,\boldsymbol b 的夹角。
        • a=(x1,y1,z1),b=(x2,y2,z2)\boldsymbol a=(x_1,y_1,z_1),\boldsymbol b=(x_2,y_2,z_2),则 ab=x1x2+y1y2+z1z2\boldsymbol a\cdot\boldsymbol b=x_1x_2+y_1y_2+z_1z_2
        • 运算律:
          • ab=ba\boldsymbol a\cdot\boldsymbol b=\boldsymbol b\cdot\boldsymbol a
          • (ka)b=k(ab)(k\boldsymbol a)\cdot\boldsymbol b=k(\boldsymbol a\cdot\boldsymbol b)
          • (a+b)c=ac+bc(\boldsymbol a+\boldsymbol b)\cdot \boldsymbol c=\boldsymbol a\cdot\boldsymbol c+\boldsymbol b\cdot\boldsymbol c
        • 性质:
          • ab=0    ab\boldsymbol a\cdot\boldsymbol b=0 \iff \boldsymbol a\perp\boldsymbol b
      • 向量积 / 叉积
        • a\boldsymbol ab\boldsymbol b 的向量积为 a×b\boldsymbol a\times\boldsymbol b,其结果为向量。
          • a×b=absina,b|\boldsymbol a\times\boldsymbol b|=|\boldsymbol a||\boldsymbol b|\sin\langle \boldsymbol a,\boldsymbol b\rangle
          • a×b\boldsymbol a\times\boldsymbol b 的方向这样判断,用右手手指指向 a\boldsymbol a 的方向,手掌向 b\boldsymbol b 握拳,大拇指的方向就是a×b\boldsymbol a\times\boldsymbol b 的方向。
        • a=(x1,y1,z1),b=(x2,y2,z2)\boldsymbol a=(x_1,y_1,z_1),\boldsymbol b=(x_2,y_2,z_2),则 a×b=ijkx1y1z1x2y2z2\boldsymbol a\times\boldsymbol b=\begin{vmatrix} \boldsymbol i & \boldsymbol j & \boldsymbol k\\ x_1 & y_1 & z_1\\ x_2 & y_2 & z_2\end{vmatrix}
        • 运算律:
          • ab=ba\boldsymbol a\cdot\boldsymbol b=\boldsymbol b\cdot\boldsymbol a
          • (ka)b=k(ab)(k\boldsymbol a)\cdot\boldsymbol b=k(\boldsymbol a\cdot\boldsymbol b)
          • (a+b)c=ac+bc(\boldsymbol a+\boldsymbol b)\cdot \boldsymbol c=\boldsymbol a\cdot\boldsymbol c+\boldsymbol b\cdot\boldsymbol c
        • 性质:
          • a×b|\boldsymbol a\times\boldsymbol b| 是以 a,b\boldsymbol a,\boldsymbol b 为相邻两边的平行四边形的面积。
          • a×b=0    ab\boldsymbol a\times\boldsymbol b=0 \iff \boldsymbol a\parallel\boldsymbol b
    • 投影
      • a\boldsymbol ab\boldsymbol b 上的投影(长度)为 (a)b=Prjba=acosa,b=abb(\boldsymbol a)_{\boldsymbol b}=\operatorname{Prj}_{\boldsymbol b}\boldsymbol a=|\boldsymbol a|\cos\langle \boldsymbol a,\boldsymbol b\rangle=\frac{\boldsymbol a\cdot\boldsymbol b}{|\boldsymbol b|}
      • a\boldsymbol ab\boldsymbol b 上的投影向量为 abb2b\frac{\boldsymbol a\cdot\boldsymbol b}{|\boldsymbol b|^2}\boldsymbol b